Maraş Dondurması

Türk » Kahramanmaraş Mutfağı

Dondurmalar » Maraş Dondurması

Maraş Dondurması malzemeleri;

Süt,
Sahlep,
Şeker.

Maraş Dondurması uygulama aşamaları;

Maraş Dondurması;

"Dondurma serinletici bir tatlı türüdür.
Yarım yüzyıl öncenin Maraş’ında dondurma tatlıcılarda satılabildiği gibi tekerlekli arabalarla sokak aralarında da satılırdı."

Biz biraz daha ilgi çekici bulduğumuz için gezgin dondurmacıları anlatacağız:
İş yerleri yoktu.
Dondurmalarını sabah ve kuşluk güneşlerini almayan gölge bir yerde yaparlardı.
Önce evde sütü savurarak kaynatırlardı.
1 kg süte 350 g toz şeker kullanılmaktadır.
Kaynamakta olan süte litreye 67 g toz sâlep yavaş yavaş ve sürekli savurarak eklenirdi.
Yarım saat kadar sonra süt kıvamlaşır, ateşten indirilir ve ılıyıncaya dek savurma sürdürülürdü.
Sütün dondurma haline gelmesi küleklerde olurdu.
Dondurma küleği ahşaptan ve yukarı ağzı geniş olacak şekilde yapılırdı.
Küleğin ortasına dikey olarak ve içi kalaylı bakır bir silindir konurdu.
İçine sâlepli süt konurdu.
Bakır silindirle ahşap küleğin arasında Ahır Dağından getirilen kar ve Tuz basılır.
(KarTuz karışımı ortamı –21 dereceye kadar soğutabilmektedir.)
Bir düzenek aracılığıyla içinde süt bulunan bakır silindir sürekli döndürülerek sütün soğuması ve donması sağlanırdı.
Bir sopa aracılığıyla kar ve Tuz karışımı ara ara yerleştirilir, özel bir metal kaşıkla bakır silindirin kenarlarına
yoğunlaşan süt “dövme” denilen darbelerle kenardan ortaya doğru çekilir ve öteki sütlerin de kenara gelerek donması sağlanırdı.
Maraş tipi dondurmayı öteki dondurmalardan ayıran en önemli ayrıntı bu dövme işlemidir.
Bilindiği gibi, Roma dondurması krem dondurma tipinde olup, sünme özelliği yoktur.
Dondurma yapımı çocuklar için doyumsuz bir seyirdir.
Hele dondurma yapımı sırasında kar eriyip, artan suyu küleğin tabanındaki bir savak açılarak boşaltıldığında ve az sonra boşalan su buharlaşıp geriye güneş vurduğunda pırıl pırıl parlayan Tuz kristalleri kaldığında seyrine doyum olmazdı.
Dondurmasını yapan dondurmacı tekerlekli arabasını sürerek sokak aralarına dalar ve büyüklere küçüklere dondurma satmaya başlardı.
O yıllarda dondurmayı:
Kaymaaak!
Diyerek satarlardı.

Kimi dondurmacılar çevrenin ilgisini toplamayı mâniler söyleyerek becerirlerdi:

Dondurması kaymak gibi
Kendi biraz ahmak gibi

xxx

Dondurmacı döndü gitti
Dondurması bitti gitti
Dondurma alamayan
Güzeller üzüldü gitti

xxx

Süte balı katarım
Dondurmayı yaparım
…..........................
Ustam ölmüş ben satarım

xxx

Süte şeker katarım
Üstüne sâlep atarım
Dondurmayı yaparım
Güzellere satarım

xxx

Süte balı katarım
Dondurmayı satarım

xxx

Dondurmaaaa!
Çocukları kandırmaaa!

"Yarım yüzyıl öncenin Maraş’ında da dondurma gofret külahlarda satılırdı.
Bugün dondurmacılık Kahramanmaraş’ta bir sektör olmuştur.
Yurt dışına dek dondurma satan büyük firmaların yanı sıra yazları deniz kıyılarına giderek ekmeklerini kazanan yüzlerce, belki binlerce dondurma ustası vardır.
Dondurmacılarımız artık sokak aralarında “Kaymaaak!” diye bağırmamakta ama yurt içinde ve yurt dışında kentimizi başarıyla temsil eden büyüklü küçüklü firmalar olarak yüzümüzü ağartmaktadır."